ORTA DOĞU ÜLKELERİ HUKUK SİSTEMLERİ  

Ortadoğu ülkeleri hukuk sistemlerinin büyük ölçüde ana kaynağını İslam hukuku oluşturmaktadır. İslam hukuku, klasik ismiyle Fıkıh ilmi, toplumu inşa eden ilkeleri ve Müslümanların bireysel ve toplumsal olarak davranış biçimlerini ortaya koyan usul ve esasları elen alan bir ilim dalıdır. İslam hukuku bir hukuk sistemi olarak temel inanç ve ahlak esasları çerçevesinde İslam toplumlarının hukukî yaşam serüvenini, geleneği ve örfünü göz ardı etmeyip coğrafi ve tarihsel farklılaşmaları dikkate almak suretiyle teori ve pratiğin insicamını sağlayan bir sistemdir. Dolayısıyla Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere bütün İslam toplumlarının hukuk ve toplum kurallarının şekillenmesinde baş rol alan İslam hukuku günümüzde büyük hukuk geleneklerinden biri sayılır.

Bu genel çerçeve göz önünde bulundurularak enstitümüzün Ortadoğu Ülkeleri Hukuk Sistemleri Anabilim Dalında İslam'da hukuk ve adalet ilişkisi,  hukuk sistemlerinin kaynakları ve bunların anlaşılma ve yorumlanma teknikleri, toplumda adaletin nasıl tevdi edileceği, hukuk sistemlerinin hukukî ve felsefî temelleri, modern hukuk düşüncesi ve bu alana dair temel kavram ve teorilerin analizi, Müslüman toplumların hukukî birikimleri ve uygulamaları, günümüz hukukî problemlerine çözüm ararken geçmişteki hukukî ve adlî birikimden nasıl istifade edileceği ve yeni hukukî sorunların ne biçimde ele alınacağı gibi konular; İslam Hukukuna Giriş, İslam Hukuku’nun Teşekkül Süreci ve Gelişimi, İslam Aile Hukuku, İslam Borçlar Hukuku, Vakıf Hukuku, Anayasa Hukuku, İslam Muhakeme Usulü, Osmanlı Hukuk Sistemi, Osmanlı-İslam Beldeleri İlişkisi: Hukuk Sistemi Bağlamında, Osmanlı Hukuk Sisteminin İslam Dünyası Hukuk Sistemlerine Etkisi, İslam Ülkelerinde Kanunlaştırma Faaliyetleri, Milletler Arası Diplomatik İlişkinin Hukuk Sistemlerine Etkisi, Hukuk Sistemlerinin Tarihi Serüveni, Karşılaştırmalı Hukuk Sistemleri, Hukuk Sistemlerinin Güncellenmesi: Modern Hukuk Düşüncesi gibi dersler altında işlenmesi hedeflenmektedir.

Bu minvalde anabilim dalımız, Orta Doğu'nun hukuk sistemlerini anlamaya yönelik akademik ve bilimsel bir yaklaşım sunmaktadır. Orta Doğu hukuk sistemleri hakkında birikim sahibi olmak, uzmanlıklarını derinleştirmek ve bölgedeki hukuk, siyaset ve toplumla ilgili konularla ilgilenmek isteyen öğrenciler için tercihe şayan ideal bir bölümdür. Ayrıca anabilim dalımızı, İslam hukukunun, teorinin ötesinde pratikte kendi muhit ve mantığında nasıl uygulandığını, İslam ülkelerinde tarihten günümüze kanunlaştırma faaliyetleri ve hukukî yaşam serüveni hakkında akademik ve bilimsel çalışmalar yapmaya önemli zemin sağlamaktadır.